Sunday, February 9, 2014

Διδαχές από τους 7 Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας



Ανάμεσα στον Ζ΄ και Στ΄ αιώνα π.Χ. γεννήθηκαν και άκμασαν συγχρόνως οι ΕΠΤΑ ΣΟΦΟΙ της Αρχαιότητας. Είναι η εποχή που ο υμνούμενος έως τότε βίος των Ηρώων και των Ημιθέων αρχίζει σιγά-σιγά να χάνει την αίγλη του και βίος θετικότερος και πραγματικότερος να διαλύει τη γοητεία των θρύλων.


ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ

(Πολιτικός της Πριήνης)
Άκουγε πολλά, μίλα την ώρα που πρέπει.
Άνθρωπο που δεν αξίζει μην τον εγκωμιάζεις, επειδή είναι πλούσιος.
Να επιχειρείς κάτι έπειτα από ώριμη σκέψη, ώστε, όταν το ξεκινάς να το συνεχίζεις με σιγουριά.
Αυτό που κάνεις, να το έχεις σοβαρά στο νου σου.

ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ

(640 - 548 π.Χ. περίπου)
Να μην είσαι αργόσχολος, ακόμα κι αν έχεις πλούτη.
Βαρύ φορτίο η αμορφωσιά.
Είναι πολύ μεγάλη χαρά να αποχτήσεις ό,τι λαχταράει η ψυχή σου.
Μη βαριέσαι να λες έναν καλό λόγο στους γονείς σου.
Άριστη δημοκρατία είναι εκείνη που δεν έχει ούτε πολύ πλούσιους πολίτες ούτε πολύ φτωχούς.
Να ρυθμίζεις τις πράξεις σου σύμφωνα με το μέτρο.
Μη μιμείσαι τα ελαττώματα του πατέρα σου.
Μην αποχτάς τα πλούτη σου με ανέντιμον τρόπον.
Μη στολίζεις την εξωτερική σου εμφάνιση, αλλά να έχεις ωραίες ενασχολήσεις.
Καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται.
Τους φίλους σου να τους θυμάσαι όχι μόνον όταν είναι κοντά σου, αλλά κι όταν είναι μακριά.
Δύσκολο να αποχτήσει ο άνθρωπος αυτογνωσία.

ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ Ο ΛΙΝΔΙΟΣ

(Πολιτικός, τύραννος της Λίνδου)
Τίποτε να μην κάνεις με καταναγκασμό.
Να έχεις γλώσσα που να εκφράζει αισιοδοξία ή που να ευχαριστεί όποιον σ' ακούει.
Να συγκρατείς τη γλώσσα σου.
Το μέτρο είναι άριστο.

Μη διασκεδάζεις μέ κάποιον που κοροϊδεύει άλλους, επειδή θα σε αντιπαθήσουν εκείνοι εις βάρος των οποίων λέγονται τα σκώμματα.
Τον πατέρα σου πρέπει να τον σέβεσαι.
Δίνε στους συμπολίτες σου τις καλύτερες συμβουλές.
Να αποχτήσουμε πολλές γνώσεις παρά να μείνουμε στην αμάθεια.
Μάθε να υπομένεις με γενναιότητα τις αντιξοότητες.
Να μορφώνεις τα παιδιά σου.
Πρέπει να ακούμε τους άλλους με προσοχή και όχι να είμαστε πολυλογάδες.


ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΟΡΙΝΘΙΟΣ
(Τύραννος της Κορίνθου (668-587 π.Χ.)
Οι ηδονές είναι θνητές, οι αρετές αθάνατες.
Τον καιρό της ευτυχίας σου να είσαι σεμνός και στις ατυχίες σου να διατηρείς την αξιοπρέπειά σου.
Ωραίο πράγμα η ησυχία.
Μην κοινολογείς απόρρητες συνομιλίες.
Να μελετάς τα πάντα.
Όχι μόνο να τιμωρείς τους ενόχους, αλλά και να εμποδίζεις εκείνους που πρόκειται να κάνουν κακό.


ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
(Πολιτικός και αιρετός τύραννος της Λέσβου 650-570 π.Χ.)
Η δίψα τού κέρδους δε σβήνει.
Τον κακότυχο μην τον μέμφεσαι, γιατί τέτοιες πράξεις η θεία δίκη τις τιμωρεί.
Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας φανερώνει το χαρακτήρα τού ανθρώπου.
Δύσκολο να προβλέψουμε το μέλλον, μόνον ό,τι έγινε είναι βέβαιο.
Μάθε να διακρίνεις τις ευκαιρίες.
Το χειρότερο από τα άγρια θηρία είναι ο τύραννος κι από τα ήμερα ο εγκωμιαστής.
Άριστη είναι η δημοκρατία εκεί όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα να καταλαμβάνουν την εξουσία ανέντιμα άτομα.
Ό,τι σκέπτεσαι να κάνεις, μην το λες, γιατί, αν δεν τα καταφέρεις, θα σε περιγελάνε.
Όσα προκαλούν την οργή σου όταν τα κάνει ο διπλανός σου, εσύ να μην τα κάνεις.
Ό,τι σου εμπιστεύτηκαν, δώσ' το πίσω.
Δύσκολο να 'ναι ο άνθρωπος καλός.


ΣΟΛΩΝ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ
(Μεγάλος πολιτικός και νομοθέτης, 640-560 π.Χ.)
Τα κράτη τότε κυβερνώνται πολύ καλά, όταν οι πολίτες πειθαρχούν στους άρχοντες και οι άρχοντες στους νόμους.
Όταν μάθεις να κυβερνιέσαι, θα ξέρεις να κυβερνάς.
Να σωπαίνεις κι όταν ξέρεις.
Όταν αξιώνεις από τους άλλους να αναγνωρίζουν τις ευθύνες τους, να
αναλαμβάνεις κι εσύ ο ίδιος τις δικές σου.
Να αποφεύγεις κάτι ευχάριστο, που αργότερα προξενεί λύπη.
Μακριά από κάθε υπερβολή.
Μη συναναστρέφεσαι ανήθικα άτομα.
Να μην ψευδολογείς, αλλά να λες την αλήθεια.
Έχε τη λογική οδηγό στη ζωή σου.
Μή μιλάς για κάτι που δεν το είδες.
Να δίνεις στους συμπολίτες σου όχι τις πιο ευχάριστες συμβουλές, αλλά τις πιο ορθές.
Να βγάζεις συμπεράσματα για τα άγνωστα έχοντας υπόψη σου τα γνωστά.
Να μελετάς όσα αξίζουν.
Να είσαι μειλίχιος με τους δικούς σου.
Να τιμάς τους φίλους σου.
Να μη δημιουργείς γρήγορα φιλίες, αλλά όσους φίλους αποχτήσεις, να μην τους απορρίπτεις σε λίγο.


ΧΙΛΩΝ Ο ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΣ
(Πολιτικός, νομοθέτης της Σπάρτης)
Να αποχτήσεις αυτογνωσία.
Στα συμπόσια των φίλων σου μη βιάζεσαι να παρευρεθείς, στις ατυχίες τους όμως να τρέχεις αμέσως.
Να προτιμήσεις μάλλον να υποστείς μια ζημιά παρά να έχεις ανέντιμο κέρδος γιατί το πρώτο θα σε στενοχωρήσει μία φορά, το άλλο θα είναι πηγή διαρκούς στενοχώριας.
Η γλώσσα σου να μην τρέχει πριν από τη σκέψη σου.
Να συγκρατείς το θυμό σου.
Μην κακολογείς τους διπλανούς σου ειδεμή θ' ακούσεις πράγματα που θα σε στενοχωρήσουν.
Να πειθαρχεrς στους νόμους.
Να σέβεσαι τον μεγαλύτερό σου.
Να αποστρέφεσαι εκείνον που παρακολουθεί με περιέργεια τις ξένες υποθέσεις.
Τον πεθαμένον να τον καλοτυχίζεις.
Τον κακότυχο μην τον περιγελάς.

Από μήνυμα του επίκ. καθ. Δημήτρη Πατέλη